حق حبس چیست؟
حق حبس چیست؟
حق حبس به معنای این است که فرد میتواند از انجام تعهدات خودداری کند تا زمانی که طرف مقابل تعهدات خود را انجام دهد یا مطالباتش را پرداخت کند. این حق به عنوان وسیله‌ای برای حفظ عدالت در قراردادها و روابط حقوقی استفاده میشود.
حق حبس زن چیست؟
حکم خیانت مرد به زن چیست؟ احتمالا این سوال خیلی از شماست. باید گفت این موضوع و حق حبس، از جمله مباحث حقوقی خانواده‌ها به شمار می‌آیند که در جوامع امروزی افراد زیادی با آن سرکار دارند. باید بدانید که حق حبس ریشه فقهی داشته و زن میتواند در شرایط لازم از این قانون استفاده نماید.
اگر می‌خواهید بدانید که حق حبس زن چیست، باید گفت که از جمله حقوقی که در قانون مدنی برای زوجه در نظر گرفته شده، حق حبس در نکاح است. به این ترتیب که با استناد بر ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، زوجه در صورت طلب حق حبس میتواند تا زمان دریافت کلیه مهریه، از انجام وظایف خود در مقابل شوهر، حتی معاشرت زناشویی، امتناع نماید.
البته طبق قانون، این امتناع به هیچ عنوان موجب قطع نفقه نشده و همچنین این قانون مشروط بر آن است که مهریه زن در حال باشد. در مواقعی پرداخت مهریه به علت عدم توانایی مرد تا سال‌ها به طول انجامیده و این حق حبس مانع انجام وظایف زن میشود. بهتر است در مورد مسائل حقوقی خود، از یک وکیل طلاق توافقی در تهران که سابقه درخشان و پرونده‌های موفقی در این زمینه دارد، کمک بگیرید.
زن در مقابل شوهر چه وظایفی دارد؟
در ادامه بحث حق حبس چیست در این بخش به وظایفی اشاره شده است که براساس قانون مدنی، زن میتواند تا زمان ارائه مهریه به او، از انجام دادن آن‌ها در برابر شوهر خود امتناع کند. این وظایف عبارتند از:
- حسن معاشرت
- زندگی در مکان مورد نظر شوهر
- در دسترس بودن به خصوص از لحاظ تمایلات جنسی شوهر
شرایط لازم برای استفاده از حق حبس توسط زن
در ازدواج‌های معمول امروزی، معمولا زن از حق حبس برخوردار است. زیرا اصلی‌ترین شرط حق حبس در قانون مدنی، عدم تعیین تاریخ برای شروع پرداخت مهریه بوده و در ازدواج‌های امروزی نیز زمان مشخصی برای پرداخت مهریه تعیین نمی‌گردد. در صورت وجود شرایط زیر زن میتواند از حق حبس استفاده کند:
عندالمطالبه بودن مهریه
برای داشتن حق حبس، لازم است تا مهریه زوجه به صورت عندالمطالبه و حال باشد. در غیر اینصورت و در شرایط مدت‌دار بودن مهریه، حق حبس از زن صلب شده و اگر زن از انجام وظایف زناشویی امتناع کند، نفقه به وی تعلق نمی‌گیرد. چنانچه مهریه مدت‌دار باشد، با سپری شدن مدت مهریه، زن میتواند با کمک یک وکیل خانواده تهران یا شهر خود، مهریه‌اش را مطالبه کند.
عدم انجام وظایف زناشویی قبل از دریافت مهریه
برای استفاده از حق حبس، لازم است تا زوجه قبل از گرفتن مهریه، به انجام وظایف زناشویی نپرداخته باشد. در صورتی که زوجه قبل از گرفتن مهریه، تمکین خاص کرده و معاشرت زناشویی داشته باشند، حق حبس از او گرفته شده و باید از همسر خود تمکین کند. حتی اگر زوجه تمکین خاص نداشته و با زوج روابط زناشویی برقرار نکرده باشد، ولی تمکین عام کرده و در منزل زوج شروع به زندگی کرده باشد، نمی‌تواند از حق حبس استفاده نماید.
اقساطی شدن مهریه زوجه
چنانچه اعسار زوج از طرف دادگاه پذیرفته شده و او قادر به پرداخت مهریه به طور یکجا نباشد و بخواهد مهریه را به صورت اقساط پرداخت نماید، تا زمان پرداخت کامل مهریه، حق حبس از زوجه گرفته نخواهد شد. مگر اینکه زوجه خودش رضایت داشته باشد. در نتیجه در شرایط اقساطی شدن مهریه نیز زوجه از حق حبس برخوردار خواهد بود.
مشخص بودن میزان مهریه در نکاح
از دیگر شرایطی که زوجه میتواند از قانون حبس استفاده کند، در زمانی است که در نکاح و عقد میزان مهریه مشخص شده باشد. در غیر اینصورت، زوجه مشمول این قانون نبوده و از حق حبس برخوردار نمی‌شود.
حق حبس در طلاق از طرف مرد
در صورتی که مرد درخواست طلاق بدهد، اما قبل از آن زن برای حق حبس خود در دعاوی حقوقی درخواست داده باشد، علاوه بر پا برجا بودن مهریه، مرد باید حق حبس همسر خود را نیز پرداخت کند. ولی در زمان طلاق، شرط تنصیف اموال مرد، مشمول زن نمی‌شود.
حق حبس در چه شرایطی ساقط می شود؟
به دلیل آن که حق حبس، یک حق مالی محسوب میشود، اسقاط آن ممکن خواهد بود. شما می‌توانید انجام کلیه امور حقوقی خود را با کمک وکیل تهران یا شهر خود در کوتاهترین زمان و به بهترین نحو انجام دهید. در صورتی که در زمان عقد قرارداد شرط سقوط حبس به وسیله طرفین لحاظ شده باشد، می‌توان از آن استفاده کرد. اگر می‌خواهید بدانید که در عقد نکاح، حق حبس چگونه ساقط میشود، باید گفت که در صورت وجود شرایط زیر این اتفاق می‌افتد:
- در صورتی که میان زن و شوهر رابطه زناشویی برقرار شود، حق حبس ساقط شده و زن دیگر نمی‌تواند با استناد به حق حبس، در منزل مشترک حضور نیافته و از انجام وظایف زناشویی خودداری نماید.
- حق حبس با پرداخت مهریه کامل از بین می‌رود. البته مهریه‌های امروزی به صورتی است که معمولا شوهر امکان پرداخت کامل آن نخواهد داشت.
تمکین عام و خاص چیست و با حق حبس چه ارتباطی دارد؟
احتمالا با مطالعه مطلب تا این بخش، متوجه شدید که حق حبس در دوران عقد چیست؟ در این شرایط زوجه زندگی مشترک خود را آغاز نکرده و در نتیجه تمکین عام و خاص نداشته است. تمکین خاص به معنی برقراری ارتباط زناشویی خاص میان زوجین است. حال آن که تمکین عام یعنی زوجه برای انجام تکالیف زناشویی، در منزل مشترک موردنظرِ زوج حضور یافته باشد. براساس قوانین، زوجه با استناد به حق حبس خود، میتواند از تمکین خاص و حتی تمکین عام خودداری کند.
در واقع در هر دو حالت تمکین خاص و عام، اداره کل قوه قضائیه و دیوان عالی کشور، به نفع زن نظر داده‌اند. با این مفهوم که زن با استناد به حق حبس خود، از تمکین خاص و عام معاف است. مشاوران در دعاوی حقوقی، زنان در این مورد راهنمایی خواهند شد که زن چه زمانی میتواند از حق حبس استفاده کند.
نکات مهم در اجرای حق حبس
حال که تا این بخش از مطلب متوجه شدید که حق حبس چیست؟ در این بخش به بررسی برخی از نکات مهم که لازم است شما در اجرای حق حبس از آن اطلاع داشته باشید، خواهیم پرداخت:
- زنی که استناد به حق حبس می‌کند، علی رغم عدم تمکین خود از شوهر، باز هم مستحق دریافت نفقه از او خواهد بود. چنانچه شوهر در پرداخت نفقه استنکاف نماید، موجبات طلاق زوجه را فراهم نموده و زوجه با مراجعه به وکیل طلاق در تهران میتواند به راحتی از زوج طلاق بگیرد.
- در زمان استناد به حق حبس زوجه، زوج با شرایط موجود در قانون، میتواند از دادگاه برای ازدواج مجدد درخواست کند. در صورت داشتن استطاعت مالی لازم برای تامین دو زندگی، دادگاه برای زوج اجازه ازدواج مجدد را صادر خواهد کرد.
- زوجه میتواند در هر زمانی که بخواهد، جهت گرفتن مهریه خود اقدام کند. حال آن که او در وظایف زناشویی تمکین کرده یا نکرده باشد و یا به حق حبس خود استناد کرده یا نکرده باشد.
- همانطور که عنوان شد، حق حبس با برقراری اولین ارتباط زناشویی میان زوجین از بین خواهد رفت. گاهی این ارتباط پیش از برگزاری جشن عروسی و گاهی پس از آن است. در نتیجه از لحاظ قانونی، برگزاری جشن عروسی، تاثیری در وضعیت حقوقی زوجین نخواهد داشت.
استفاده از حق حبس چه آثار و تبعاتی در رابطه زوجین دارد؟
پس از آن که دریافتید حق حبس در ازدواج چیست، باید بگوییم که استفاده از حق حبس، آثار و تبعات زیادی داشته و زوجین را در بن‌بست ارتباطی قرار خواهد داد. به صورتی که زوجین نه می‌توانند زندگی مشترک را شروع کنند و نه در شرایط پایان دادن به این زندگی قرار می‌گیرند. از جمله تبعات قانون حق حبس عبارتند از:
- زوج باید مهریه و نفقه زوجه که شامل مسکن مستقل و اثاث متعارف و... است را فراهم کند.
- زوجه از تمکین عام و خاص معاف خواهد بود.
- اگر زوج توانایی پرداخت نفقه زوجه را نداشته باشد، تحت مجازات کیفری حبس قرار می‌گیرد.
- در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج به مدت ۶ ماه، زوجه اختیار طلاق داشته و میتواند درخواست طلاق کند.
- چنانچه زوج نتواند پیش‌قسط و اقساط مهریه زوجه را پرداخت کند، به حبس و زندان محکوم میشود.
- در این شرایط، زوج تمایلی به طلاق دادن زوجه ندارد. زیرا با طلاق دادن زوجه، خود را از تنها حق قانونی یعنی حق طلاق محروم می‌کند. علاوه بر این پس از طلاق، ناچار است نصف مهریه زوجه را برای زندگی مشترکی که اصلا شروع نشده، پرداخت کند.
- در این شرایط، زوجه امکان درخواست طلاق ندارد. زیرا زندگی مشترکی شروع نشده تا یکی از دلایل الزام مرد به طلاق فراهم گردد.
نتیجه گیری
به طور کلی در این مقاله توضیح دادیم که حق حبس چیست. در واقع حق حبس یکی از اصول حقوقی است که به افراد اجازه می‌دهد در صورت عدم انجام تعهدات طرف مقابل، از انجام تعهد خودداری کنند. به عبارت دیگر، حق حبس به شخصی که مطالبات خود را از طرف مقابل دریافت نکرده است، این اجازه را می‌دهد که تا زمانی که مطالباتش پرداخت شود، از انجام تعهدات خود نسبت به آن طرف خودداری کند.
می‌توان گفت که حق حبس به عنوان یک ابزار حمایتی برای طرفین قراردادها و توافقات قانونی، به حفظ تعادل و عدالت در روابط حقوقی کمک می‌کند. این اصل با توجه به قوانین و شرایط مختلف، میتواند منافع طرفین را تضمین کرده و از تضییع حقوق افراد جلوگیری نماید. البته برای اعمال این حق، شرایط و محدودیت‌هایی وجود دارد که باید در هر مورد خاص به دقت بررسی شوند تا از سوءاستفاده از آن جلوگیری شود.
